بسم الله الرحمن الرحیم
کتاب حاجآقا روحالله جلد دوم از مجموعه حیات روحخدا است. این مجموعه در چهار بازه دوره طلبگی و جوانی حضرت امام تا ۱۳۱۶ (۳۵ سالگی ایشان)، میان سالی و استادی تا ۱۳۴۰ (۵۹ سالگی ایشان)، مبارزه و قیام تا ۱۳۵۷ (۷۶ سالگی ایشان) و دوره رهبری انقلاب تا ۱۳۶۸ (۸۷ سالگی) تنظیم شده است.
در این مجموعه زندگی حضرت امام، اعم از ابعاد فردی و اجتماعی، سیاسی و عبادی، علمی و عملی از دل خاطرات و نوشتههای بهجا مانده از ایشان استخراج شده است و بر اساس محوز زمان به صورتی جامع با ترسیم بستر تاریخی تنظیم شده است.
دوره اول این مجموعه در قالب جلد اول با عنوان «آقا روحالله» به چاپ رسیده و حائز مقام سوم کتاب سال انقلاب اسلامی گردید. دوره دوم این مجموعه در قالب جلد دوم (حاجآقا روحالله) و سوم(لِله) به چاپ رسیده است.
«حاجآقا روحالله» برگرفته از نامی است که ایشان در بازه تاریخی مربوط به این جلد به آن معروف بودهاند، این جلد ۹ سرفصل مهم از زندگی امام خمینی(ره) در دوره میانسالی و استادی ایشان بر اساس نظم زمانی و موضوعی تنظیم شدهاند:
در فصل اول به درس اخلاق حاجآقا روحالله و حواشی مختلف آن میپردازد. اما کدام اخلاق؟ اخلاقی که کامل کننده قیام است یا اخلاقی که مقابل قیام است؟ اخلاقی که دعوت به حضور در اجتماع و دستگیری خلق میکند یا اخلاقی که دعوت به ترک اجتماع و فرو رفتن در خلوت؟ نسبت این اخلاق با بسط توحید چیست؟ تفاوت توصیههای سلوکی آن با دیگر درسهای اخلاق چیست؟ و ...
در فصل دوم به فراخور زمان به توضیح بستر تاریخی ایام تدریس اخلاق امام بعد از رحلت آیتالله حائری موسس حوزه و اشغال کشور توسط ارتش متفقین پرداخته شده است. بستری که ایشان به عنوان یک روحانی فاضل و به شدت دغدغهمند باید در آن، نوع کنش رفتاری خویش را انتخاب نمایند..
در فصل بعد نیز برای فهم بهتر چرایی و ماهیت کارویژه انتخابی حاجآقا روحالله، با مهمترین حرکتهای جریان متدینین کشور در آن بستر تاریخی و نسبت حاجآقا روح الله با این حرکتها آشنا میشویم. در این دوره نیروهای مذهبی برای ترویج مذهب و غلبه بر شرایط ضددینی حاکم بر کشور فعالیتهای مختلفی انجام میدهند و این فعالیتها هر کدام کنشی در مقابل شرایط زمانه برای تقویت دین است. در این فصل سعی شده است با ترسیم فعالیتهای مختلف همسو اما متفاوت با فعالیتهای حاجآقا روحالله در این فصل منطق حاکم بر انتخاب ایشان بهتر خود را نشان دهد.
در فصل چهارم با عنوان قیام لله به مدل رفتاری حاجآقا روح الله در مواجه با آسیبهای دینداری در دهه 20 و تفاوت رویکرد ایشان با سایر بازیگران این عرصه پرداخته میشود. مشی ایشان در قبال پدیدههایی مانند ترویج بهائیت و یا کسرویگری، حامل یک روح خاص است که به تدریج و با گذشت زمان خود را بیشتر نشان میدهد.
در فصل پنجم اولین اقدامات نهادی حاجآقا روح الله برای اصلاح امور و مقابله با سیاستهای طاغوت در آن زمان را مرور میکنیم. در فصول گذشته تا حدودی صحنه کلان هجمه باطل بر جبُهه حق ترسیم شده است و در این فصل از نقطه آغاز حرکت راهبردی ایشان با دعوت از آیتالله بروجردی و تقویت ایشان و تشکیل یک پایگاه مستحکم برای زعامت دینی و سیاسی جامعه توسط فقیه جامع الشرایط دوراندیشی، کلاننگری و صبر راهبردی لازم در این راه موضوع سخن به میان آمده است.
در فصل ششم با عنوان عرفان جهادی که به لحاظ زمانی با فصول قبل و بعد هم پوشانی دارد, به سیره حاجآقا روحالله به عنوان استاد حوزه علمیه و نگاه ایشان به محتوای علوم حوزوی و برساخت اندیشه سیاسیشان پرداخته شده است.
در فصل هفتم به تعامل و تقابل رژیم و حوزه و نقش آیتالله بروجردی و حضرت امام و دیگر جریانهای مختلف روحانیون در این صحنه پرداخته شده است. فعالیتهای برون حوزوی آیتالله کاشانی و درون حوزوی حضرت امام برای سامان دادن یک قیام عمومی عمومی از مهمترین موضوعات این فصل است.
در فصل هشتم وجهه علمی و استادی یک انقلابی تمام عیار که در علوم مختلف استاد ممتاز و بلکه سرآمد اساتید زمان خود است، ترسیم شده است و در آخر در فصل نهم به عبادات و حالات شخصی ایشان به عنوان نمود واقعی یک روح متعالی و متعبد که سرچشمه همه بروزات خارجی ایشان است پرداخته شده است.