ما کافر را برحسب این [دو] آیه به دو قسم تقسیم می‌کنیم:
یک قسم آن کافرى که تعرّضش به مسلمان‌ها و به جامعه‌ى اسلامى ... و به نظام اسلامی نمی‌رسد،... آن براى خودش دارد زندگى می‌کند، این هم براى خودش دارد زندگى می‌کند؛ یکى این‌جور کافر است، که نسبت به این کافر، محبّت کردن، احسان کردن، نسبت به او عدالت ورزیدن، هیچ اشکالى ندارد.
یکى هم آن کافرى است که تعرّضش به جامعه‌ى اسلامى می‌رسد؛ آن‌وقت خداى متعال نهى می‌کند از اینکه ما با این کافر ارتباط برقرار کنیم؛...
[قسم اوّل] را می‌گوید: «لاٰ یَنْهٰاکُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقٰاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ»، خدا نهى نمی‌کند شما را از کسانى که با شما بر سر دینتان مقاتله و جنگ نکرده‌اند «وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیٰارِکُمْ»، و شما را از خانه و دیار و زندگى‌تان اخراج نکرده‌اند، «أَنْ تَبَرُّوهُمْ»؛ که به آنها نیکى کنید، «وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ»؛ و با آنها با عدالت رفتار کنید؛ ...«إِنَّ اللّٰهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ» خدا عدالت‌ورزندگان را دوست می‌دارد...
پس این کفّارى که خدا این‌همه در این آیات شدیداً می‌گوید با آنها ارتباط نداشته باشید، محبّت نداشته باشید، چه کسانى هستند؟ «إِنَّمٰا یَنْهٰاکُمُ اللّٰهُ عَنِ الَّذِینَ قٰاتَلُوکُمْ فِی الدِّینِ»؛ خدا نهى می‌کند شما را از آن کسانى که با شما بر سر دین مقاتله کردند، کفّارى که با شما جنگیده‌اند. حالا جنگیدن هم دو جور است: جنگیدن ظاهرى و جنگیدن مخفیانه و از پشت خنجر زدن.
📖 خامنه‌ای، سیدعلی، بیان قرآن (تفسیر سوره ممتحنه)، ص ۵۳.
توضیح شفاهی مطلب: