در پست با عنوان « توضیح نظر رهبری در مورد قمه زنی» اشاره کردم که حضرت آقا قائل به حرمت قمه زنی به حکم اولی به علت بدعت بودن آن هستند. ایشان در این مورد میفرمایند: « شما تا به حال، کجا دیدهاید که فردى به خاطر رویکرد مصیبت عزیزترین عزیزانش، با شمشیر بر مغز خود بکوبد و خون جارى کند؟ کجاى این کار، عزادارى است؟! قمه زدن، سنّتى جعلى است. از امورى است که مربوط به دین نیست... قطعا این، یک بدعت است.»
عمده احکام دین به امور کلی که مصادیق متعدد دارند تعلق گرفته است، مثلا تعظیم شعائر الهی واجب شده است و یکی از این شعائر الهی، عزاداری برای اهل بیت است اما اینکه کدام سبک برای عزاداری باشد؟ در دین گفته نشده است و ما نمیتوانیم بگوییم این سبک خاص جزو دین است.
حداکثر این است که برخی از مصادیق عزاداری توسط خاندان اهل بیت انجام شده و یا در زمان اهل بیت توسط افرادی انجام شده و مورد تأیید آنها قرار گرفته است یا از آن نهی نشده است؛ اما سبکهای عزادای که بعدها پدید آمده است و در مورد آنها سخنی گفته نشده است، چه؟
در تعریف بدعت گفته شده است: «ادْخالُ فِى الدّینِ ما لَیْسَ فِى الدّین» یعنی آنچیزی که در دین نیست را در دین وارد کنیم و بگوییم این جزو دین است. نه تنها قمه زنی بلکه هر امر دیگری حتی مثلا صلوات فرستادن در هنگام حضور فلان عالم یا برگزاری دعای کمیل در شبهای جمعه و... هم که به خصوصه از طریق شارع حکمی برای آن مشخص نشده است اگر بخواهد به نفسه مصداق حکم شارع و جزو دین دانسته شود، انجام آنها مصداق بدعت و حرام خواهد بود.
توضیحات آیتالله مصباح در مورد نوآوری در عزادری... دریافت مدت زمان: 3 دقیقه 44 ثانیه
در فیلم بالا آیتالله مصباح به این پرسش پاسخ میدهند که آیا هر نوآوری و ابداع در روشهای عزاداری مصداق بدعت و حرام است؟
توضیح ایشان این میشود که در شرع روش خاصی برای عزاداری تشریع نشده است. یک روشهایی بین همه عقلاء برای عزادری بوده است که آنها تأیید شده، یک روشهایی هم نبوده که بعدها کسانی اینها را ابداع کردهاند و به جهت عقلائی بودن آن روشها و اینکه خلاف شرعی در آنها نبوده مورد تأیید علما قرار گرفته است.
پس باید گفت بدعت به معنای نوآوری در دین همیشه حرام نیست بلکه آن بدعتی حرام است که:
یا اینکه کسی بگوید این عمل خاص مثلا قمه زدن در عزاداری که دین در مورد خصوص آن ساکت است، به نفسه جزو دین است؛
در این فرض فرقی نمیکند که آن عمل چه چیزی باشد، حتی صلوات فرستادن در حالت خاصی و یا نماز خاصی خواندن نیز اگر دین در مورد آن ساکت باشد و بخواهد به اسم دین انجام شود، مصداق بدعت و حرام است.
یا اینکه آن عمل خاص و جدید، نه به نفسه بلکه از این جهت که مصداق یک عنوان مورد تأیید شارع است مثلا عزاداری، بخواهد انجام شود، در این صورت:
اولا باید تطابق آن عنوان کلی مورد تأیید شارع بر این فعل خارجی خاص واضح باشد؛
و ثانیا از جهات مختلف عناوین حرام دیگری بر آن تطابق نکند؛
قمه زنی از سنتهای جدیدی بوده است که هم از جهت تطابق عنوان عزاداری متعارف ناس بر آن به علت غیر عقلائی بودنش اشکال وجود دارد و هم از جهاتی چون وهن مذهب و آسیب وارد شدن به بدن، پس درست این است که بگوییم قمه زنی به حکم اولی و از باب بدعت بودن حرام است همانطور که رهبری فرمودهاند، نه اینکه به حکم اولی جایز و به حکم ثانوی حرام است؛ چون سنت جدیدی است که تحت عنوان یک امر دینی صورت میگیرد و ملاکات لازم برای تأیید و تطابق بر آن امر دینی را ندارد.
دریافت مدت زمان: 30 ثانیه قمه زنی در خیابانهای انگلستان- آیا نباید از خودمان بپرسیم که چرا اروپاییها که همیشه با نمادهای دین و مذهب مثلا حجاب به اشکال مختلف مبارزه کردهاند، به این جماعت اجازه انجام این کارها را میدهند!
✅ یکی از سؤالهایی که هر سال در ایام عزاداری اباعبدالله، مورد توجه قرار میگیرد، تمایزات عزاداری صحیح و شایسته با عزاداری باطل و ناشایست است.
✅ آنچه عمده فقها در شرایط عزاداری مطرح نمودهاند یکی "وهن مذهب نبودن" است و دیگری "وارد نشدن آسیب معتنا به" و ضرر جدی به بدن است.
یعنی ممکن است در هر مکان و فرهنگی، مردم به نوعی در مصیبت خود عزاداری کنند، یک جا به سر و سینه خود بزنند، یک جا سنگ برهم بکوبند، یک جا خود را کاه وگلی کنند و...
هر آنچه مردم در فرهنگهای مختلف در مصیبتهای خود انجام میدهند، اگر دو شرط مذکور را نداشته باشد انجام آن در عزای اباعبدالله جایز است.
✅ یعنی این عزاداری به حکم ثانوی:
🔹اولا نباید موجب "وهن مذهب" شود، یعنی دیگران وقتی آن را میبینند شما را که به عنوان یک مناسک دینی، این کار را انجام میدهید تحقیر یا تمسخر نکنند.
🔹 ثانیا نباید موجب وارد شدن "ضرر معتنا به" بر بدن شود، یعنی ضرری که به صورت متعارف مردم به آن توجه میکنند و آن را بیاهمیت نمیشمارند.
✅ از جمله اشکالاتی که عمده فقها به برخی عزاداریها همچون تیغزنی و قمهزنی گرفتهاند به حکم ثانوی و به علت تطبیق این عناوین کلی برآنها است.
اما موافقان قمهزنی یا تیغزنی نیز در پاسخ میگویند چون این کارها به حکم اولی حرام و باطل نیست ما کاری میکنیم که موجبات تطبیق حکم ثانوی بر آن بوجود نیاید مثلا میرویم به صورت خصوصی در خانه قمه میزنیم و کسی نمیبیند که وهن مذهب رخ دهد و یا به نحوی قمه را میزنیم که برای بدن ضرر که ندارد هیچ بلکه موجب حجامت سر شده و مفید نیز هست.
✅ اما رهبری بر خلاف عمده فقها حرف دیگری میزنند، ایشان میگویند: قمه زنی و تیغ زنی به حکم اولی نیز حرام است و مصداقی از بدعت، سخن ایشان بر این اساس است که وقتی به فرهنگهای مختلف نگاه میاندازیم مثلا به صورت متعارف برخی در عزای بستگان خود بر سر و سینه میزنند یا برخی به خود کاه میزنند و... و خلاصه مردم در فرهنگهای مختلف کارهایی را تحت عنوان عزاداری انجام میدهند و حال که صدق عنوان عزاداری بر آن صورت گرفت پس به حکم اولی انجام آن به عنوان عزاداری دینی برای امام حسین(ع) نیز جایز است و البته اسلام هم دو قید به حکم ثانوی به آن اضافه میکند که ذکر شد.
✅ اما هیچجا مشاهده نمیکنیم که مردم در عزای اطرافیان خود تیغ بزنند، قمه بزنند و یا قفل بر بدن بزنند و... پس به حکم اولی این امور عزادری که محسوب نمیشود هیچ بلکه بدعت و اموری وارد شده در دین است و جایز نیست و نوبت به حکم ثانوی هم نمیرسد.
🎙حضرت آقا در ۱۷ خرداد ۱۳۷۳ در آستانه محرم در جمع روحانیون استان "کهکیلویه و بویر احمد" میفرمایند:👇
🔹«قمه زدن هم از کارهاى خلاف است ... نمىشود در مقابل این کار غلط، سکوت کرد .... کار غلطى است که عدّهاى، قمه به دست بگیرند و به سرِ خودشان بزنند و خون بریزند. کجاى این حرکت، عزادارى است؟! البته، دست بر سر زدن، عزادارى است.
🔹شما بارها دیدهاید کسانى که مصیبتى برایشان پیش مىآید، بر سر و سینه خود مىکوبند. این، نشانه عزادارى؛ امّا شما تا به حال، کجا دیدهاید که فردى به خاطر رویکرد مصیبت عزیزترین عزیزانش، با شمشیر بر مغز خود بکوبد و خون جارى کند؟ کجاى این کار، عزادارى است؟! قمه زدن، سنّتى جعلى است. از امورى است که مربوط به دین نیست و بلاشک، خدا هم از انجام آن راضى نیست.
🔹علماى سَلَف، دستشان بسته بود و نمىتوانستند بگویند: این کار، غلط و خلاف است. امروز، روز حاکمیت اسلام است و روز جلوه اسلام است. نباید کارى کنیم که آحاد جامعه اسلامى برتر، یعنى جامعه محبّ اهل بیت علیهم السلام که به نام مقدّس ولى عصر أرواحنا فداه، به نام حسین بن على علیه السلام و به نام امیر المؤمنین علیه السلام مفتخرند، در نظر مسلمانان و غیر مسلمانان عالم، به عنوان یک گروه آدمهاى خرافىِ بىمنطق، معرّفى شوند .... قطعا این، یک بدعت است.»
در ایام دانشجویی از طرف دوستان بسیج دانشگاه علومپزشکی همراه با یکی از دوستانم دعوت شدیم تا به عنوان فعالیت فرهنگی با کاروان راهیان نور دانشگاه علومپزشکی به سفر مناطق جنگی برویم.
در طول سفر اگرچه برای جمع صحبتهای دینی و سیاسی هم میکردیم اما بیشتر از کار تبلیغی مشغول شوخی و خنده بودیم، طوری که رسما نظم اردو را بهم زده بودیم، البته فیلم شاد بودن هم بازی نمیکردیم واقعا فقط خودمان بودیم.
بعد از اردو یکی از دانشجوها به من میگفت: "هیچ وقت فکرش را هم نمیکردم شما بسیجیها اینقدر شاد و باحال باشید،" یکی دیگر از دانشجوها هم بعد از اردو تماس گرفته بود و میگفت بیایید با هم برویم بیرون مثلا آدرس نماز جمعه! را میخواست تا ولو به بهانه نماز جمعه با ما باشد.
این کسانی که میگویند مراسمات مذهبی و مثلا گریه در عزاداریها موجب افسردگی مردم شده است، عوض اینکه بر اساس یک صحنه از گریه و عزا قضاوت کنند، بیایند وارد جماعت حزبالهی و هیاتی بشوند با آنها نشست و برخاست کنند تا متوجه آرامش و نشاط بسیار آنها شوند. مجلس عزای اهل بیت چون هر جای دیگری که محل نزول ملائکة الله است موجب، آرامش و آسایش است و نشاطی درونی را با خود همراه دارد.
البته مؤمنین غمهایی هم دارند و مگر میشود در این عالم دنیا غم نداشته باشیم، فیلمی از این جماعت پشت کرده به مذهب منتشر شده بود که در تشییع جنازه دخترشان ساز و دست میزدند، رفتاری جنون آمیز که وقتی غم و غصه داشتند نیز انکار میکردند که غمگین هستند و هنگامی که برای آرامش یافتن و تسکین نیاز به گریه داشتند، دست و کِل میزدند!
انسان چه بخواهد و چه نخواهد در این عالم محدود دنیا در کنار شادیهایش غمهایی هم دارد و اگر نگاهش به آخرت نباشد و دلبسته دنیا باشد این دنیا وجه غالبش غم و خسران است.
به همین خاطر هم هست که جنس نشاط و یا سرمستی غیر مؤمنین ناپایدار و از نوع فراموش کردنِ هستها، در عین نارضایتی از آنها است، برخلاف جنس نشاط مؤمنین که از جنس رضایت و نشاط پایدار است.
جماعت دلبسته دنیا همیشه باید با کمک یک عنصر خارجی همچون موسیقی یا عوامل دیگر به خود سکون و آرامش دهند، مثل معتادی که وقتی مواد مخدر را مصرف نکند، آرامش ندارد، اما مؤمن در همه حالات و حتی در مشکلات آرامش و نشاط دارد؛
کافی است به اطراف خود نگاه کنیم، ببینیم مذهبیها بیشتر نق میزنند و نگاه منفی دارند و از همهچیز ناراضی هستند یا کسانی که رنگ و بویی از خدا در زندگی ندارند!
به تعبیر قرآن: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکاً (۱۲۴ طه)» هرکس از یاد خدا غافل شود زندگی برای او سخت میشود.
اگر برخی جنس غم و نشاطشان بیارزش است و برای دنیا و ما فیها، غصهدار و یا شاد میشوند اما مؤمنین برای اموری چون مظلومیت و مصائب انسانها غمگین و برای تحقق عدالت و رشد بشریت با نشاط میشوند.
از امام صادق(ع) روایت شده است: « خداوند (عزوجل) مؤمنین را از طینت بهشت آفرید و از نسیم روح خودش در آنها جاری نمود و به همین خاطر است، مؤمن برادر مؤمن از پدر و مادر است و اگر یکی از ارواح مؤمنین را در شهری آزار و حزنی رسد مؤمن نیز محزون میشود، چون او نیز از اوست.»
✅صدیقی طالب حوزی و یرتدی بملابس الطلاب، قال لی: نحن فی سفر الکربلا عادتا نصلی و یأتمون الناس معنا، نحب أن نتحدث بعد الصلوة لناس، إن نفکر و نحضر خطابة قصیرة جیدٌ، إذن استفدنا من أحد خطابات الامام الخمینی حول ثورة الام الحسین(ع) و حصلنا إلی هذه النص.
✅دوستم که ملبس به لباس طلبگی است. گفت: ما در سفر کربلا معمولا نماز میخوانیم و مردم هم به ما اقتدا میکنند. دوست دارم بعد از نماز با مردم صحبت کنیم و اگر فکری کنیم و یک صحبت کوتاه آماده کنیم خوبه. خلاصه یکی از صحبتهای امام را محور قرار دادیم و به متن زیر رسیدیم.
فالله- تبارک وتعالى- یأمر نبیه الأکرم أن یعظ أمته موعظة واحدة هی أن قوموا لِلَّه. یجب علینا أن نقوم لله کافة و بالطبع اول من یعمل بما یعظ الله، هو النبی الاکرم و ائمة الهدی (صلی الله علیهم الجمعین) و فی عصرنا هذا إنَّ صاحب الزمان ینهض لِلَّه سبحانه و الإخلاص الذی لدیه فی القیام لِلَّهِ تعالى لا یوجد عندنا، ولکن علینا -یعنی شیعة الإمام- أن نقتدی به.
✅«ای پیامبر بگو: من شما را به یک اندرز موعظت مىکنم، و آن این است که: فقط به خاطر خدا دو به دو و یا تک تک قیام کنید. (46 سباء)»
خداوند تبارک تعالی به پیامبر اکرم امر می کند که امتش را یک موعظه نماید و آن اینکه برای خدا قیام نمایید. برماست که همگی برای خدا قیام کنیم و طبیعتا اولین کسانی که به موعظه خداوند عمل مینمایند، پیامبر اکرم و ائمه هدی (صلی الله علیهم الجمعین) هستند و در عصر ما حضرت صاحب الزمان کسی است که برای خداوند قیام میکند و آن اخلاصی که ایشان در قیام لله دارند را ما نداریم اما برماست که به عنوان شیعیان حضرت به ایشان اقتدا نماییم.
✅ إنّ العمل إذا کان لِلَّهِ لایبور و علی خلاف ما یتصور بعضٌ، استشهاد سید الشهداء- سلام الله علیه- لم یکن هزیمة، لأنّ القیام الذی لِلَّهِ لیس له هزیمةٌ، قام سید الشهداء- سلام الله علیه- بعددٍ من أصحابه و ذَوِی رَحِمِه ومخدَّراته بالثورة، ولأن قیامه کان لله و کان یرید أن یهزم الطاغوت، ویجعل حکومت الله مکانَه انتها امره الی تدمیر سلطان زمانه الخبیث یزید.
✅ کار اگر برای خدا باشد شکست و نابودی ندارد و برخلاف آنچه برخی گمان میکنند شهادت امام حسین (علیه السلام) شکست نبود، چرا که قیامی که برای خداوند باشد شکست ندارد. امام حسین(علیه السلام) به همراه یاران و خویشان و زنان خودشان قیام نمودند و چون قیام ایشان برای خدا بود و میخواستند طاغوت را شکست دهند و حاکمیت الله را عوض آن قرار دهند سرانجام قیامشان این شد که سلطان زمان ایشان یزید خبیث نابود شد.
✅فحین یرى الإنسان دین الله أو أحکام الإسلام فی خطرٍ، علیه أن یقوم لِلَّهِ، هذه موعظةٌ لیست لزمانٍ دون زمانٍ، فموعظة الله دائمة و لاتخشَوا قائلین: ربما لا نستطیع، رُبّما نُهْزَم. نحن نقوم بأداء الواجب الشرعی و علینا أن نؤدِّی تکلیفنا، فإن تقَدّمنا، فقد أدّینا تکلیفَنا الشرعی، و بلغنا غایتنا أیضا و إنْ لم نتقدّم، فقد أدّینا تکلیفَنا الشرعی، و لو لم نستطع بلوغ غایتنا.
✅ وقتی انسان میبیند دین خدا ویا احکام اسلام در خطر است باید برای خدا قیام نماید، این موعظه مربوط به یک زمان خاص نیست، موعظه خداوند دائمی است و نترسید درحالی که میگویید شاید نتوانیم، شاید شکست بخوریم.
ما به وظیفه و واجب شرعی خود عمل میکنیم، ما باید به تکلیف خود عمل نماییم. اگر پیروز شدیم به تکلیف شرعی خود عمل نموده و به هدف و نتیجه نیز رسیدهایم و اگر هم پیروز نشویم باز به تکلیف شرعی خود عمل نمودهایم، اگرچه به نتیجه نیز نتوایم برسیم.
✅ فإذا رأینا- أو رأیتم- نظاماً یحاول اقلاع الإسلام کالأمریکی أو نشر الظلم باسم الإسلام کالسعودی و الداعش، علینا أن نقوم و نَتَصَدَّی له و أکبر تَصَدَّی، عدم طاعتهم کما یقول فی القرآن «فَلا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً کَبیراً» ای جاهدهم بعدم طاعتهم جهادا کبیرا.
✅وقتی میبینیم یا میبینید یک رژیم مثل آمریکا تلاش می کند اسلام را ریشه کن کند و یا رژیمی مثل سعودی و یا داعش تلاش میکند ظلم را به اسم اسلام نشر دهد، برماست که قیام نموده و با او مقابله نماییم و بالاترین مقابلۀ ما عدم اطاعت از آنهاست همانطور که در قرآن میفرماید: « از کافران اطاعت مکن و با این عدم اطاعت خود با آنها جهاد کبیر انجام بده» یعنی با عدم اطاعت خودت مبارزه بزرگ انجام بده.
✅ و لکن أیضا انتبهوا، کلُ ماقلت، أیسر لنا بنسبة قیام علی نفسنا الطاغیة، الذی هو الجِهاد الأکبر. لابد أن نُجرِی العدالة الإسلامیة فی العالم الخارج و العالم النفس و الآن فی هذا الطریق الحسینی أدَّیتم ماعلیکم من التکلیف الاسلامی من قیام لله فی کللأمرین والله یُؤتی الجمیع أجرهم. موفقین مأجورین إن شاء الله.
✅ اما به این هم دقت نمایید که همه آنچه گفتم نسبت به قیام علیه نفس طغیانگرمان ساده است، همان قیامی که جهاد اکبر است. ما باید عدالت اسلامی را در عالم خارج و عالم درون خودمان جاری نماییم و شما در حال حاضر در این راه حسینی به این تکلیف خود از قیام لله علیه طاغوت خارجی و داخل وجودتان عمل نمودهاید. خداوند اجر همگی را بدهد. موفق و صاحب اجر باشید ان شاء الله.
اگر بندگان وقتی به خودشان ظلم میکنند نزد تو میآمدند و از خداوند طلب بخشش میکردند و رسول نیز برای آنها طلب بخشش میکرد قطعا خداوند را بسیار توبه پذیر و رحمت کننده مییافتند.
✅ آیه میگوید اگر بخواهیم در یک کلمه "هدف ارسال رسل" را بگوئیم، برای این است که: رسولان اطاعت شوند، این اطاعت از رسولان محور برپایی دین و تمام مصالح آن است و اطاعت از آنان نیز «باذن الله» است یعنی اطاعت از رسولان مصداق عینی توحید عملی است.
✅ خداوند تبارک و تعالی نمیگوید "وقتی بندگان گناه کردند"، بلکه حقیقت گناه را نشان میدهد و میگوید: "وقتی به خودشان ظلم نمودند." به تعبیر قرآن در جای دیگر «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها» چه خوبی و ثواب و چه بدی و گناه بازگشتش به خودتان است.
اگر بشر سر به طاعت اهل بیت (علیهم السلام) گذاشت خودش سود میکند و اگر سرکشی کرد، آنقدر راههای مختلف را میرود و ظلم به خودش را بارها تکرار و درک میکند تا در آخر به همان چیزی برسد که خداوند میفرمود.
👈موجهای فمنیسم را ببینید، خیلی از فمینیستها امروز تازه فهمیدهاند که چه کلاهی سرشان رفت و چه ظلمهایی که به نام دفاع از زن، در حق زن ننمودند.
✅ باب رحمت الهی از مسیر پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان (صلوات الله علیهم اجمعین) میگذرد. خداوند نمیگوید: "بشر وقتی به خودش ظلم کرد" فقط از خداوند طلب بخشش کند و تمام، بلکه میگوید: وقتی چنین شد، باید «جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ» به سوی شما بیاید و حال که به سوی شما آمد اگر از خداوند تبارک و تعالی طلب بخشش کند و رسول هم برای او طلب بخشش کند، قطعا خداوند را بسیار توبه پذیر و رحیم خواهد یافت.
📌قبل از هرکاری بعد از پشیمانی از ظلم به خودمان، باید به سوی "اهل بیت" حرکت کنیم و آنگاه که به سوی آنها رفتیم، اگر از خداوند طلب بخشش کنیم و اهل بیت نیز برای ما طلب بخشش نمایند، آنگاه است که «لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیماً»؛ نمیگوید"وَجَدوا" بلکه لام تأکید بر سر آن میآورد و میگوید: «لَوَجَدُوا»
📝یکی از مراجع بزرگوار قم با این مقدمه همیشگی که فقیه نائینی بود، فرموده بودند که مصیبت آنقدر بزرگ است که همه این کارهایی که مردم میکنند تفریط است و خلاصه اموری از قبیل تیغ زدن هم جایز است.
📝به ذهنم رسید در اینجا فتوای برخی فقهای معاصر و بعد از مرحوم نائینی که با توجه به شرایط زمان و... فتاوای متفاوتی در مورد مثلا قمه زدن دارند را بیاورم تا معلوم شود: «فقیه فقط نائینی و برخی دیگر از بزرگواران هم رای با ایشان در مطلق زمان بوده است و بس!» ولو حیثیتهای موضوعات نیز عوض شود.
نظر شماری از مراجع معظم و بزرگ تقلید شیعه، در خصوص قمه و تیغ زدن و آسیب رساندن به بدن در ایام عزاداری حسینی👇
✅ حضرت امام خمینی(رضوان الله علیه):
اگر موجب ضرر نباشد مانع ندارد ، ولی در این زمان این عمل نشود.
✅ امام خامنهای(حفظه الله):
قمه زنى علاوه بر اینکه از نظر عرفى، از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمیشود و سابقهاى در عصر ائمه «علیهم السلام» و زمانهاى بعد از آن ندارد و تأییدى هم به شکل خاص یا عام از معصوم «علیه السلام» در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مىشود. بنابراین در هیچ حالتى جایز نیست.
رهبر فرزانه انقلاب، حضرت آیت الله خامنهاى در دیدار جمعى از روحانیون در آستانه ایام عاشوراى سال 1373در ضمن بیانات مبسوطى در خرافه زدایى از عزادارى سیدالشهدا فرمود: «قمه زدن هم از آن کارهاى خلاف است ... این یک کار غلطى است که عدهاى قمهها را بگیرند و به سر خود بزنند و خون بریزند. کجاى این کار، حرکت عزادارى است؟ این جعلى است. این از چیزهایى است که از دین نیست». و در پاسخ به نامه امام جمعه اردبیل نوشتند: «امروز این ضرر بسیار بزرگ و شکننده است و لذا قمه زدن علنى و همراه با تظاهر، حرام و ممنوع است.»
✅ مرحوم آیت اللّه سیدمحمدکاظم یزدی(رضوان الله) صاحب عروة الوثقی که بیشتر فقهای معاصر با حاشیه نگاری کتاب ایشان، مرجعیت خویش را آغاز کرده اند، در این باره مینویسد:
« تعزیهداری حضرت سیدالشهدا ارواحنا فداه باید بهنحوی باشد که از خود ائمههدی صلوات الله علیهم رسیده و به مثل زخمزدن اذن از ایشان نرسیده است و سابقین از علما رضوان الله علیهم هم رخصت ندادهاند و زخمزدن بر بدن دیگری جایز نیست؛
قمه و تیغ زدن فاقد سند صحیحه و مصداق بدعت و وهن دین است و بدعتگذاری و وهن دین را سبب شدن از گناهان بزرگ است.
✅ مرحوم آقا سید محسن امین(رضوان الله):
قمه زنى و اعمالى دیگر از این قبیل در مراسم عزادارى حسینى به حکم عقل و شرع حرام است.
✅ مرحوم آیتالله محمد فاضل لنکرانی(رضوان الله):
مسئله قمه زنی نه تنها موجب گرایش به اسلام و تشیع نمیشود بلکه به علت نداشتن هیچ گونه توجیه قابل فهم برای مخالفان ثمرهای جز نتیجه ی سوء نخواهد داشت. لذا لازم است علاقهمندان به امام حسین (ع) از این گونه اعمال خودداری کنند.
جامع المسائل، ج 1، ص 622، س 2172.
✅ مرحوم آیت الله سید ابوالقاسم خویی(رضوان الله) نیز تصریح میکنند که قمه زنی عنوان عزاداری امام حسین علیهالسلام را ندارد و نص و روایت بهخصوصی نیز درباره آن وارد نشده است؛ ازهمینرو انجام آن بهعنوان یک عمل دینی صحیح نیست. ایشان در کتاب صراط النجاة میآورد:
«لم یرد نص بشعاریته فلا طریق الی الحکم باستحبابه؛ نصی درباره شعاربودن قمهزنی وارد نشده است؛ پس طریقی برای حکم به استحباب این عمل وجود ندارد.»
✅شاگرد آیتالله خوئی، مرحوم آیتاللّه تبریزی(رضوان الله) نیز در همین کتاب، این مطلب را تقریر کرده و میگوید:
«دخولُ ما ذُکر فی الجزع المستحب لما أصاب سیّد الشهدا علیهالسلام محل تأمل؛ داخلبودن قمهزنی در عزاداری امامحسین علیهالسلام جای تأمل دارد.»
✅ مرحوم آیتالله سید محسن حکیم(رضوان الله):
فرزند ایشان شهید سید محمد باقر حکیم(ره) نقل نمودهاند که پدر بزرگوارشان دائماً میفرموند:
«انّ قضیة التطبیر هی غصة فی حلقومنا»؛ «مسئله قمه زنی، غصّه و اندوهی در گلوی ماست.»
✅ شهید آیتالله سید محمد باقر صدر (رضوان الله):
آنچه که امروز با نام قمه زنی و جاری ساختن خون بر بدن انجام میشود از افعال عوام مردم و جاهلین آنها است و هیچ یک از علماء اقدام به این کار نکردهاند بلکه آنها دائماً از اینکار منع نموده و آن را حرام میدانستهاند.
✅ مرحوم آیتالله محمد تقی بهجت(رضوان الله):
حکمش به عنوان اولی عدم ضرر رساندن به خود یا دیگری است به حدی که حرام باشد، پس اگر مضر نباشد ومفسده ای هم برآن مترتب نباشد فی نفسه اشکال ندارد.
آیتالله بهجت، استفتاآت ج: 4، ص: 539، سوال 6383.
ایشان همچنین در مورد فتوای مرحوم ابوالحسن اصفهانی نیز نقل میکنند آیتالله اصفهانی مخالفت خود را تا آخر با قمه زنی حفظ نمودند.
همچنین در مورد اینکه شایعه شده بوده است آیتالله بهجت وصیت نمودهاند لباسی که خون قمه روی آن ریخته بوده است را برای دفن نمودن با خودشان نگه داشتهاند را تکذیب نمودهاند.
باید از کارهایی که عزاداری را خدشه دار می کند اجتناب شود.
✅ آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی:
اگر موجب وهن به مذهب حساب شود و یا ازجهات دیگری مفسده داشته باشد و یا موجب ضرر مهمی بربدن باشد جایز نیست. (دفتر معظم له)
✅ آیتالله شیخ حسین نوری همدانی(حفظه الله):
هر عملی که موجب وهن مذهب و اختلاف بین امت اسلامی میگردد حرام است.
✅ آیتالله شیخ ناصر مکارم شیرازی(حفظه الله):
بطور کلی، آسیب رساندن به بدن و آنچه سبب وهن مذهب باشد جایز نیست، خواه از طریق قمه زنی باشد یا زنجیرهای تیغ دار.
ایشان در استفتائی که از دفتر ایشان در این مورد گرفته شده است نیز فرمودهاند:
به یقین کسانی که قمه می زنند از عاشقان و دلباختگان حضرت اباعبدالله (علیه السلام) هستند لکن این عمل در شرایط فعلی به مکتب اهل بیت(علیهم السلام) ضربه می زند و آثار سوء آن مشهود است، چه بهتر که خون خود را به مراکز انتقال خون هدیه کنند که باعث حیات مسلمانی می گردد «ومن احیاها فکانما احیی الناس جمیعا.» (سایت دفتر معظم له)
✅ آیتالله سید محمد علی علوی گرگانی(حفظه الله):
چون موجب وهن تشیع است جایز نیست.
✅ آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی(حفظه الله):
در کیفیت برگزاری مراسم و شیوههای آن بایستی شرایطی را مد نظر قرار داد، آن که موجب وهن دین و مکتب تشیع و یا جامعه اسلامی و یا نظام مقدس جمهوری اسلامی نباشد؛ زیرا که وهن هر یک از آنها از اعظم محرمات و کبائر است و تشخیص این امر از اختیارات ولیامر مسلمین است؛ بدان معنی که اگر در شرائط خاصی ولی امر مسلمین چنین تشخیص بدهد که شیوه به خصوص بر خلاف مصلحت جامعه اسلامی و یا موجب وهن و ضربه زدن به دین و یا نظام مقدس جمهوری اسلامی است و بر اساس آن از برگزاری آن منع نماید، تبعیت از ایشان بر همگان واجب است و در این رابطه آحاد مکلفین نمیتوانند از نظر شخصی خود تبعیت کنند.
✅ آیتالله جعفر سبحانی(حفظه الله):
قمه زنى در زمان حاضر جایز نیست.
✅ آیتالله حسین مظاهری(حفظه الله):
حرام است؛ علاوه بر این، در این زمان وهن برای تشّیع است و همچنین هرچه نظیر قمهزنی است، مانند زنجیر تیغدار. ضمن آنکه مراعات قوانین هر مملکتی، مخصوصاً قوانین جمهوری اسلامی، واجب است.
✅آیتالله عبدالله جوادی آملی(حفظه الله):
چیزی که در شرایط کنونی، مایه وهن اسلام است، مانند قمه زدن و ...، جایز نیست.
✅ آقا سید کاظم حائری(حفظه الله):
خرافاتی مانند قمه زنی، موجب بدنامی اسلام و تشیع است.
✅ آقا سید محمد حسینی زنجانی(حفظه الله):
قمه زنی اینکه از مصادیق عزاداری باشد محل اشکال است و اگر سبب سوء استفاده دشمنان تشیع و موجب وهن مذهب گردد جایز نیست.
✅ آیت الله حسین مظاهری:
حرام است؛ علاوه بر این، در این زمان وهن برای تشّیع است و همچنین هرچه نظیر قمهزنی است، مانند زنجیر تیغدار. ضمن آنکه مراعات قوانین هر مملکتی، مخصوصاً قوانین جمهوری اسلامی، واجب است. (سایت دفتر معظم له)
و اما:
✅ آیت الله حسین وحید خراسانی:
(دفتر قم: صبح عاشورا بلامانع است) (دفتر مشهد: معظم له در اینباره اظهار نظر نفرموده اند)
✅ آیت الله سیدصادق شیرازی:
هیچ چیز جای قمه زدن روز عاشورا را نمیتواند بگیرد، لذا مؤمنان و محبان اهل بیت علیهم السلام سعی بر آن داشته باشند که روز عاشورا قمه بزنند. (سایت ایشان)
✅ آیت الله سید محمدصادق روحانی:
تمام آنچه ذکر کردهاید (لطمه زدن به صورت و قمه زنی) جایز و مستحسن است؛ مگر کاری که موجب هلاکت شود. (سایت دفتر معظم له)
✅ آیت الله محمداسحاق فیاض:
جایز است و ثواب نیز دارد، در صورتی که ضرر معتد به نداشته باشد. (سایت دفتر معظم له)
✅ آیت الله بشیر نجفی:
الموارد التی أشرت إلیها (التطبیر والضرب بالسلاسل والمشی على الجمر والزحف نحو القبر) من الشعائر بل من أبهاها، وأما إن کنت ترید أن ترضی أعداء الله وأعداء رسوله وأعداء أهل البیت فهم لا یرضون ما دمت فی حظیرة مذهب أهل البیت، وهم کما یستنکرون ما ذکرت یستنکرون البکاء على أهل البیت(ع) ویستنکرون ولائک لهم ــ أی لأهل البیت ــ ویستنکرون زیارة قبور أهل البیت(ع) فعلیک بالالتزام بالدین وبما جاء من أهل البیت(ع) والله الهادی.(سایت دفتر معظم له)
............
برای درک تاثیرات منفی قمه و تیغ زنی و علت فتوای فقهای متعدد به تحریم این عمل در زمان کنونی پیشنهاد میکنم حتما کلیپ زیر را مشاهده بفرمایید.
جزوه ده گفتار در عقلانیت اسلامی، شامل ده جلسه ارائه، کاری از حوزه علمیه و عملیه نهضت ویژه مبلغان سازمان تبلیغات اسلامی.
به همه دوستانی که مدتهاست حس خوب و شیرین مطالعه را نداشتهاند و احساس مفید بودن خط به خط یک متن به آنها دست نداده است، پیشنهاد میکنم فصلهای این جزوه، علی الخصوص فصلهای ششم به بعد را مطالعه کنند.
📝در این جزوه ابتدا به اهمیت نظام محاسبه مردم و تلاش دشمنان برای جهت دهی به نظام محاسبه مردم سخن گفته شده است.
📝در ادامه به عوامل موثر در نظام محاسبه دینی همچون داشتن نگاه تاریخی و بلند مدت، ایمان به وعدههای الهی، ایمان به مومنین و فهم درست از قواعد شکست و پیروزی سخن میگوید.
✅سپس در ده جلسه به ارائه بحث میپردازد، به طور مثال در جلسه اول:
👈بحث از ناراحتی مردم از حل نشدن مشکلات انقلاب بعد از چهل سال و ذکر شواهد قرانی مشابه از داستانهای قرانی مربوط به امم گذشته و طولانی شدن تحقق وعدهها و یا حتی عملی نشدن وعدههای الهی آغاز میشود اما برخلاف تصور اولیه مردم و مومنین انگشت اتهام نه به سوی خداوند بلکه به سوی خود مومنین و مردم میرود.
👈در ادامه بحث بسیار زیبایی از داستان قرانی سجده نکردن شیطان به انسان و اشتباه دستگاه محاسباتی شیطان و به اشتباه انداختن انسان در دستگاه محاسباتیاش ارائه میشود و برخی مصادیق نشأت گرفته شدن گناهان از اشتباه دستگاه محاسباتی توضیح داده میشود.
👈در آخر نیز به پیچیدگیها و تشکیلاتی عملکردن شیطان اشاره میشود و با ذکر یک روضه مجلس اول به انتها میرسد.
✅هر روز محرم میخوانیم «لعن الله
امة اسرجت والجمت و تنقبت لقتالک»
🔹خدا لعنت کند آن گروهی را که زینهای اسبشان را آماده کردند، به اسبهایشان
لجام زدند و به صورتهایشان نقاب زدند.
📝«تنقبت» یعنی نقاب زدن، چرا کوفیان با آن همه قساوتی که در حق حضرت به خرج
دادند اما باز هم سعی داشتند چهرههایشان مشخص نشود؟ این اهل شام نبودند که خود را
مهیای قتل اباعبدالله کردند بلکه عمده کسانی که در عاشورا مقابل حضرت ایستادند از
خود کوفه بودند.
📝 برخلاف اهل شام که اسلام را با معاویه شناخته بودند، کوفیان اسلام علی را دیده
و میشناختند، آنها سالها با حضرت زندگی کرده بودند، آنها همانهایی بودند که به
نقلی ۱۲ هزار نامه برای حضرت نوشته بودند که شاید عمده این نامهها هم نه از طرف یک
نفر بلکه از طرف چندین نفر بود.
📝 از خیانت و جفا کاری کوفیان هرچه بگوییم کم است و البته آنها از این جفاکاری
خودشان شرم داشتند و به همین خاطر هم نقاب زده بودند. سوال اساسی چرایی این جفاکاری
در عین دعوت حضرت است؟
📝 کوفیان حق را میدانستند اما نمیخواستند آن را قبول کنند اساسا آنها حضرت را
برای خدا یا نصرت امام و اقامه حق نخواسته بودند بلکه آنها کسانی بودند که بعد از
واداشتن امام حسن(علیه السلام) به صلح و سردادن شعار «البقیه البقیه» به بدبختی و خاری تحمل معاویه افتاده
بودند، کسانی بودند که معاویه نه تنها سهمشان از بیت المال را نمیداد بلکه حرث و
نسل، جان و مالشان را به هلاکت کشانده بود.
📝 کوفیان با مرگ معاویه فضا را برای نجات خودشان آماده دیدند و برای همین به
حضرت نامهها نوشتند و طبیعی هم است که وقتی با تبلیغات کسی چون "ابن زیاد"،
نجات یافتن خود را در خطر ببینند و احساس خطر بزرگتری کنند، حاضر به پشت کردن به
حق و هر جنایتی نیز بشوند.
در واقع تعجب ما از
خیانت آنها تعجب دارد، چرا که وقتی هدف نجات خود و نه اسلام باشد، اقدام آنها تعجبی
هم ندارد.
در قسمت بعد تنظیری
بسیار مهم در این رابطه از تحلیل حضرت امام در مورد علل شکست نهضت ملی نفت و عوامل
پیروزی انقلاب اسلامی خواهم آورد.