🔻 مأمور آمریکایی در ادامه سند مورد اشاره در قسمت‌های قبل به عواملی که در سقوط شاه بسیار موثر بوده است می‌پردازد:
📠 «بجاست اگر سوال شود که در ایران چه اشتباهی رخ داده و چرا ما با وجود این همه منافع در ایران وقوع آن را پیشبینی نکرده بودیم؟
شرح کامل وقایع و نیروهایی که منجر به سقوط دیکتاتوری شاه گردید تا مدت‌ها موضوع بحث‌های علمی خواهد بود، به هر حال در این نوشتار امکان اینکار نیست. ولی می‌توان گفت که این وضع بطور مسلم نتیجه مستقیم یک انقلاب اصیل داخلی بود نه ناآرامی و آشوب هدایت شده از خارج.
آنچه که بطور بسیار ساده‌لوحانی‌ای گفته شده این است که نظام حکومتی شاه به وجود یک دست قدرتمند در رأس حکومت با حمایت یک مکانیزم حکومتی خشن و توان مالی لازم برای کاهش نارضایتی‌ها از طریق اجرای برنامه‌های عمرانی، سوبسید مستقیم و همکاری کسانی که ممکن بود در غیر این صورت به مخالفت با رژیم برخیزند، بستگی داشت.
سال‌ها سرکوب، فساد، عدم مدیریت، چاپلوسی و تملق، وعده‌های توخالی، و عدم سیاست و کارآیی کلی هر دو ستون رژیم را تضعیف و باعث شد که بسیاری از ایرانی‌ها که به هرحال نسبت به حکومت خویش بدبین و بی‌اعتماد هستند، نسبت به موفقیت‌های چشمگیر و با ارزش حکومت سلطنتی واقعیات را نادیده بگیرند. نوآوری سریع و فرصت‌های آموزشی رو به رونق نیز صحنه را برای سقوط پهلوی فراهم نمود.»
🔻 وی در ادامه به دو عنصر که در سقوط شاه بسیار موثر بوده است و در زمان مناسب امام خمینی از آن فضا برای پیشبرد مبارزات استفاده کرده است، اشاره می‌کند. این دو عنصر به طور خلاصه به شرح زیر است:
۱. افزایش درآمدهای نفتی و عدم هماهنگی آن با افزایش تولید داخلی و بوجود آمدن تورم دو رقمی و نارضایتی مردم به دنبال آن. در این میان تجهیز بسیار پر هزینه و غیر ضروری و بیش از حد ارتش نیز بی‌برنامگی شاه در راه توسعه منطقی کشور را جلوه داده است.
۲. ظهور سیاست حقوق بشر کارتر و باز شدن فضای باز سیاسی و اعتقاد مردم به اینکه رژیم اگر ضعیف نباشد میزان محدودیت‌های اجتماعی سابق را کاهش نمی‌داد و اعتقاد ایرانی ها بر اینکه کشورشان بوسیله یک دست خارجی هدایت می‌شود.
.....
📃منبع:
اسناد لانه جاسوسی جلد ۶۳ (دخالت‌های آمریکا در ایران)، سند شماره ۱۲، صص ۶۸ - ۷۱.
..............................................